Điểm quan trọng

Họa phẩm: Judith and her Maidservant, vẽ giai đoạn 1618 - 1619, hiện lưu trữ ở Cung điện Pitti, Firenze. Kích cỡ 114x93,5 cm.

Sau khi Artemisia qua đời, thời cận đại, hiện đại có nhiều nghiên cứu về phong cách của cô. Bài viết nghiên cứu Gentileschi, padre e figlia (1916) của Roberto Longhi, một nhà phê bình người Ý, đã đánh giá Artemisia là: người phụ nữ duy nhất ở Ý am hiểu về hội họa, tô màu, vẽ và các nguyên tắc cơ bản khác. Longhi cũng đã viết về các họa phẩm, lấy Judith Slaying Holofernes làm hình ảnh đại diện, rằng: có khoảng năm mươi bảy tác phẩm của Artemisia Gentileschi và 94% (bốn mươi chín tác phẩm) lấy phụ nữ là nhân vật chính hoặc ngang hàng với đàn ông.[60] Các tác phẩm đó có thể kể tới Jael and Sisera, Judith and her Maidservant, và Esther. Các hình tượng nhân vật nữ này được cố tình thể hiện thiếu những đặc điểm nữ tính như rập khuôn, nhạy cảm, nhút nhát và yếu đuối, thay vào đó bằng tính cách can đảm, nổi loạn và mạnh mẽ.[61] Và nay, những nhân vật đó được xếp vào nhóm Sức mạnh phái nữ (Power of Women). Tương tự, các nhà phê bình thế kỷ XIX đã bình luận về bức tranh Magdalene của Artemisia, rằng: không ai có thể tưởng tượng rằng đó là công việc của một người phụ nữ. Việc cọ vẽ rất táo bạo và chắc chắn, không chút rụt rè nào.[60] Bên cạnh đó, theo quan điểm của sử gia Ward Bissell, Artemisia đã nhận thức rõ cái cách mà đàn ông nhìn nhận phụ nữ và nghệ sĩ phái nữ thời đó, đây chính là lý do tại sao các tác phẩm của cô khi bắt đầu sự nghiệp lại rất táo bạo và thách thức.

Longhi đã viết:

Ai có thể nghĩ rằng trên thực tế qua một tờ giấy trắng, vụ thảm sát tàn bạo và khủng khiếp có thể xảy ra [...] nhưng, hoàn toàn tự nhiên khi nói rằng: đây là một người phụ nữ khủng khiếp! Một người phụ nữ đã vẽ tất cả những thứ này? Không có gì tàn bạo ở đây, thay vào đó, điều gây ấn tượng nhất là sự bất khả xâm phạm của họa sĩ, lớp người có thể nhận thấy như thế nào là máu, bứt phá cùng bạo lực, có thể trang hoàng bứt phá trung tâm bằng hai giọt nước! Thật đáng kinh ngạc điều tôi đã nói! Và cũng xin vui lòng gửi bà Schiattesi, tên vợ chồng của Artemisia, cái cơ hội để chọn lấy chuôi kiếm! Cuối cùng, bạn có nghĩ rằng mục đích duy nhất của Giuditta[Ghi chú 11] là đứng cách xa để tránh máu có thể làm vấy bẩn trang phục của cô ấy không? Dù sao, chúng tôi nghĩ rằng đó là một chiếc váy của nhà Gentileschi, tủ quần áo tốt nhất ở châu Âu trong suốt năm 1600, sau Van Dyck.[Ghi chú 12][62][63]

Họa phẩm: Esther before Ahasuerus, vẽ giai đoạn 1628 - 1635, hiện lưu trữ tại Viện bảo tàng Mỹ thuật Metropolitan. Kích cỡ 208,3x273,7 cm.

Bởi vì Artemisia đã nhiều lần tập trung vào các vấn đề mạnh mẽ như Judith and Holofernes, một lý thuyết báo thù vị bị đàn áp đã được đưa ra.[64] Tuy nhiên, một số nhà sử học nghệ thuật cho rằng cô đã khéo léo lợi dụng sự nổi tiếng của mình từ phiên tòa cưỡng hiếp để phục vụ cho một thị trường thích hợp trong nghệ thuật thống trị phụ nữ, bị chi phối tình dục cho các khách hàng nam. Thời hiện đại, những nghiên cứu đối với chủ đề nữ quyền làm tăng sự thu hút tìm hiểu về Artemisia Gentileschi, nhấn mạnh đến các vấn đề cuộc đời của cô, như từng chịu sự hãm hiếp và ngược đãi, sự bứt phá sức mạnh biểu cảm của các bức tranh về nữ anh hùng trong Kinh Thánh, trong đó phụ nữ được hiểu là sẵn sàng thể hiện sự nổi loạn chống lại tình trạng khổ sở của họ. Trong một bài viết nghiên cứu từ danh mục của triển lãm Orazio e Artemisia Gentileschi, diễn ra ở Roma rồi New York năm 2001, nhà phê bình Judith W. Mann nhận định quan điểm nữ quyền của Artemisia, phát hiện ra rằng những khuôn mẫu cũ của Artemisia về tình dục vô đạo đức đã được thay thế bởi các khuôn mẫu mới được thiết lập tại những bài đọc về nữ quyền trong các bức tranh của Artemisia:

Không phủ nhận rằng khía cạnh tình dục và giới tính tạo ra các nội dung diễn giải cho việc nghiên cứu hình ảnh nghệ thuật của Artemisia, chúng tôi tự hỏi liệu việc sử dụng các bài đọc về giới tính có tạo ra một kỳ vọng quá hẹp hay không. Với nền tảng chuyên khảo của Garrard, nền tảng nhận định bởi R. Ward Bissell trong Catalogue raisonné[Ghi chú 13] của ông, có thể chắc chắn giả định rằng: sức mạnh về sự sáng tạo của Artemisia xuất hiện trong việc miêu tả những người phụ nữ mạnh mẽ, quyết đoán, rằng cô không tham gia vào chuỗi các hình ảnh tôn giáo thông thường như Maria trong nghệ thuật[Ghi chú 14] hoặc Thiên sứ truyền tin cho Maria,[Ghi chú 15] và cô từ chối đưa ra lời giải thích cá nhân của mình cho câu hỏi phù hợp với thị hiếu của khách hàng phái nam. Khuôn mẫu này đã hạn việc các học giả đặt câu hỏi về vấn đề quy kết các hình ảnh không phù hợp với mô hình chung cũng như việc đánh giá thấp hơn những hình ảnh không phù hợp với khuôn mẫu.[65]

Có một đánh giá khác cho rằng, Artemisia đã tạo ra dạng hình tượng, lý thuyết về báo thù, dựa trên phiên bản họa phẩm về vấn đề bạo lực như Judith chặt đầu Holofernes được thực hiện.[64] Tuy nhiên, một số nhà sử học nghệ thuật khác cho rằng cô đã khéo léo vận dụng sự nổi tiếng của mình từ phiên tòa xét xử cưỡng hiếp thời trẻ, tiếp cận với thị trường về nội dung sức mạnh của phái nữ cho khách hàng phái nam.[66]

Họa phẩm: Self-Portrait as a Lute Player, chân dung Artemisia với đàn Lute trong thời Firenze, vẽ giai đoạn 1615 - 1617.

Gần đây, các nhà phê bình bắt đầu tái hiện lại, nghiên cứu lại sâu sắc hơn về tự nghiệp, bối cách môi trường nghệ thuật với các họa sĩ thời kỳ đó, dựa trên toàn bộ danh mục họa phẩm, công việc của Gentileschi để hiểu rõ Gentileschi. Sự khẳng định khôi phục lại Artemisia như một nghệ sĩ chiến đấu với quyết tâm sử dụng vũ khí nhân cách và phẩm chất nghệ thuật của mình để chống lại những định kiến ​​thể hiện đối với các họa sĩ nữ, thể hiện bản thân một cách mạnh mẽ trong cộng động của các họa sĩ, cô được kính trọng nhất thời bấy giờ, giữ lấy một loạt các thể loại hình ảnh phong phú và đa dạng hơn so với các bức tranh của cô.[64]

Quan điểm nữ quyền

Chủ nghĩa nữ quyền bắt đầu chú trọng vào Artemisia Gentileschi từ những năm 1970, khi nhà sử học nghệ thuật nữ quyền Linda Nochlin xuất bản một bài báo có tựa đề Why Have There Been No Great Women Artists?[Ghi chú 16] trong đó câu hỏi đã được mổ xẻ và phân tích. Bài báo tìm hiểu định nghĩa về những nghệ sĩ vĩ đại và cho rằng không hề thiếu nữ nghệ sĩ tài năng, chỉ là bởi thể chế áp bức đã ngăn phụ nữ đạt được mức độ công nhận tương tự mà đàn ông nhận được trong nghệ thuật và các lĩnh vực cạnh đó. Nochlin nói rằng, các nghiên cứu về Artemisia và nữ nghệ sĩ khác đáng để nỗ lực trong việc nhấn mạnh kiến ​​thức về thành tựu của phụ nữ và về lịch sử nghệ thuật nói chung.[67] Theo lời tựa của Douglas Druick[68] trong cuốn sách Violence & Virtue: Artemisia's Judith Slaying Holofernes của Eve Straussman-Pflanzer, viết: bài báo của Nochlin đã thúc đẩy các học giả nỗ lực nhiều hơn để đưa hình ảnh các nữ nghệ sĩ vào nguồn cội lịch sử nghệ thuật, văn hóa.[69]

Artemisia và các họa phẩm của cô đã trở thành chủ đề trọng tâm một lần nữa. Ban đầu rất ít, chỉ một số bài báo như Gentileschi padre e figlia (Gentileschi, cha và con gái) vào năm 1916 của Longhi, bài báo Artemisia Gentileschi - A New Documented Chronology của R. Ward Bissell năm 1968. Khi Artemisia và các tác phẩm của cô bắt đầu thu hút sự chú ý mới của các nhà nữ quyền, sử gia nghệ thuật, đã có nhiều tài liệu về cô, gồm cả tưởng tượng và tiểu sử được xuất bản. Một bản tường thuật hư cấu về cuộc đời của cô được xuất bản năm 1947 bởi Anna Banti, vợ của Roberto Longhi. Bản tưởng tượng này vừa được đón nhận bởi các nhà phê bình văn học, lại vừa nhận chỉ trích bởi các nhà nữ quyền, đặc biệt là Laura Benedetti,[70] cho rằng đã quá khoan dung về tính chính xác trong lịch sử.[71] Bản tường thuật đầy đủ, thực tế đầu tiên về cuộc đời của Artemisia là The Image of the Female Hero in Italian Baroque Art,[Ghi chú 17] được xuất bản năm 1989 bởi Mary Garrard, một nhà sử học nghệ thuật nữ quyền. Sau đó, Garrard đã xuất bản một cuốn sách thứ hai có tựa đề là Artemisia Gentileschi around 1622: The Shaping and Reshaping of an Artistic Identity[Ghi chú 18] vào năm 2001, nội dung khám phá tác phẩm và bản sắc của nghệ sĩ. Garrard đã nhấn mạnh rằng những phân tích về các họa phẩm của Artemisia thiếu sự tập trung và phân loại ổn định bên ngoài một người phụ nữ.

Họa phẩm: Mary Magdalene in Ecstasy, vẽ năm 1920, nay là tài sản cá nhân. Kích cỡ 81x105 cm.

Artemisia được biết đến bởi hình ảnh cô trong các đối tượng của nhóm Sức mạnh phái nữ, chẳng hạn như các phiên bản Judith Slaying Holofernes của cô. Cô cũng được biết đến bởi phiên tòa xét xử cưỡng hiếp mà cô tham gia. Học giả Griselda Pollock đã lập luận rằng đây không may trở thành một khía cảnh đã được dùng để giải thích lặp đi lặp lại tác phẩm của cô. Trong văn hóa đại chúng, mặc dù cô được các nhà sử học nghệ thuật ngưỡng mộ. Đối với họa phẩm Judith Slaying Holofernes, đây không phải là một chủ đề để trả thù, mà là một câu chuyện về lòng can đảm chính trị, tính đoàn kết của những người phụ nữ để ám sát kẻ thù táo bạo trong tình huống chiến tranh. Pollock cho rằng, điểm quan trọng nằm ở ý nghĩa sâu sắc của các bức tranh chứ không phải chủ nghĩa giật gân bên ngoài, chẳng hạn như những mất mát và khó khăn thời thơ ấu của cô đã làm ảnh hưởng cuộc đời như cái chết của Cleopatra. Pollock cũng lập luận rằng thành công của Gentileschi trong thế kỷ XVII chính là những bức tranh của cô vẽ cho các khách hàng quen thuộc, thường miêu tả các chủ đề họ chọn. Pollock đặt mục tiêu sự nghiệp của Gentileschi trong bối cảnh lịch sử của những câu chuyện đầy kịch tính về nữ anh hùng từ Kinh Thánh cũng như nguồn cổ điển.[72]

Họa phẩm: Corisca and the Satyr, vẽ giai đoạn 1630, nay là tài sản cá nhân. Kích cỡ 155x210 cm.

Trong một suy nghĩ tiêu cực hơn, giáo sư người Mỹ Camille Paglia đã lập luận rằng mối bận tâm nữ quyền hiện đại với Artemisia là sai lầm và những thành tựu của cô đã bị cường điệu hóa: Artemisia Gentileschi chỉ đơn giản đánh bóng, là một họa sĩ tài năng theo phong cách Baroque do đàn ông tạo ra.[73] Artemisia đã làm việc tại Roma, Firenze, Venezia, Napoli và London, với những tiếng vang trong xã hội châu Âu.[74]

Văn học nữ quyền có xu hướng xoay quanh sự kiện cưỡng hiếp của Artemisia, phần lớn miêu tả cô là một người sống sót đau thương nhưng cao quý mà công việc trở nên đặc trưng bởi tình dục và bạo lực do trải nghiệm của cô. Pollock (2006) đã giải thích bộ phim Artemisia của đạo diễn Agnès Merlet là một ví dụ điển hình về tính bất lực của văn hóa đại chúng khi nhìn vào sự nghiệp đáng chú ý của họa sĩ trong nhiều thập kỷ.[75]

Các học giả nữ quyền cho rằng Gentileschi có lập trường chống lại định kiến ​​về sự phục tùng của phụ nữ. Một ví dụ về biểu tượng này xuất hiện trong họa phẩm Corisca and the Satyr của Gentileschi, vẽ giai đoạn 1630 đến 1635. Trong bức tranh, một nữ thần chạy trốn khỏi kẻ tử thần. Các satyr cố gắng vồ lấy nữ thần bằng tóc của mình, nhưng thực tế tóc là tóc giả. Ở đây, Gentileschi mô tả nữ thần thông minh và tích cực chống lại sự tấn công mạnh mẽ của satyr.